Bir alüminyum alaşımının ısıl işlemler ile sertleştirilebilmesi için dört aşama gerekmektedir. Bu aşamalar, öncelikle tayin edilmiş olan bir sıcaklığa kadar ısıtma, tayin edilmiş sıcaklıkta bir süre bekletilmesi, alçak bir sıcaklık oranının hızla su verme sürecine girmesi, su vermenin ardından, yaşlandırma ya da çökelme sertleştirmesinin gerçekleştirilmesi ve bu işlemin kendiliğinden oda sıcaklığında ya da düşük sıcaklıkta temin edilmektedir.
Bu sıralanan işlemlerin ilk üç işlemine eriyik ısıl işlem ve sonuncusuna ise çökeltme ismi verilmektedir. Aynı zamanda bu süreçlere ve aşamalara da dikkat edilmesi gerekmektedir. Çünkü, alüminyum sertleştirme uygulamalarının daha başarılı olması bu süreçlerle mümkün olmaktadır.
Alüminyum Isıl İşlemler Nelerdir?
“W” Temperi
Tam olarak alüminyumun mukavimleşebilmesi için suni yaşlandırma (çökeltme) ısıl alemine ihtiyaç duyulabilmektedir. Bunun yanı sıra mukavimleşme hızı ve derecesine göre oda sıcaklığında da yaşlandırılabilmektedir.
Sıcaklık Faktörü
Söz konusu olan alaşımların eriyik ısıl işleminde tercih edilmesi gereken sıcaklık ortalama 440- 525°C derece olmaktadır. Ancak tam olarak istenilen sonucun elde edilebilmesi için 5°C gibi gayet kısa bir bölge dâhilinde kontrol edilmeleri gerekmektedir.
Belirli Bir Sıcaklıkta Bekletme Müddeti
Bekletme müddeti alaşıma bağlı olarak ince parçalarda 10 dakika, kalın parçalar için ise 12 saate kadar farklılıklar görülebilmektedir. Kalın parçalar için itibari olarak kesitteki kalınlığının her pus (2,5cm) için 1 saat bekletme müddeti şeklinde kabul edilmektedir.
Su Verme
Eriyebilen elemanlar katı eriyik haline geçmelerinin ardından, yeniden çökelmelerine engel olmak ya da bu süreci geciktirmek maksadıyla, malzemeye su vermek gerekmektedir. Bu bağlamda da üç tane su verme metodu vardır. Bunlar; soğuk suda su verme, sıcak suda su verme ve püskürterek su vermek şeklinde sıralanabilmektedir.
Bekletme Müddeti ve Su Verme İlişkisi
Bazı malzemelerin fırında çıkarılması ile su verilmesi süreçleri arasındaki durum çok önemli olmaktadır. Çünkü bu sürecin en düşük seviyeye indirilmesi önemlidir. Örneğin; bu süreç alaşımlara göre 10 saniyeyi geçmemesi gereken bir sürede olabileceği gibi daha uzun sürelerde alaşım türlerine göre de değişiklik gösterebilmektedir.
Malzemeye su verilmeden önce soğumaya terkedilmesi, katı eriyiklerin çökelmesine neden olabilmektedir. Bu çökelme dane sınırlarında ve kayma düzlemlerinde gerçekleştiğinde biçimsel kabiliyet kayıplarına neden olabilmektedir.