Borlama adı verilen bu işlem en temel haliyle geniş çapta demir, demir dışı malzeme ve sermetlere uygulanan bir yüzey sertleştirme yöntemi olarak tanımlanabilmektedir. Bu yöntem sayesinde bor atomları ana malzeme kafesine difüzyon yolu ile girmeye zorlanmaktadır ve yüzeyde sert, arayer atomlu bor bileşiklerinin olması sağlanmaktadır. Yüzeydeki borür, tek fazlı veya çift fazlı borür katmanı olarak meydana gelebilmektedir.
Borlama İşleminin Faydaları
Borlama işleminde yüzeyden difüzyonun ulaştığı noktaya kadar homojen sertlik katmanı sağlanmaya çalışılmaktadır. Genellikle diğer yüze sertleştirme işlemlerine oranla daha yüksek sertlik kazanılabilmektedir. Yüksek sertlik ile düşük sürtünme katsayısı bir araya geldiğinde malzemenin aşınma, çizintili aşınma ve yüzey yorulma özellikleri de daha iyi hale gelebilmektedir. Borlamanın birçok faydasından bir diğeri ise yüksek sıcaklıklarda bile sertliğin muhafaza edilmesi ve asidik ortamlarda korozyon direncinin yükseltildiği, yağlayıcı kullanım ihtiyacının düşürüldüğü ve soğuk kaynağa olan eğilimi azaltıldığıdır.
Uygulamalar ve Malzemeler
Borlama işlemi alüminyum ve silisyumlu yatak çeliklerinin dışında kalan pek çok demir alaşımları içinde uygulanmaktadır. Örneğin; yapı çeliklerinden yüzey sertleştirilmelerine, menevişli çeliklerden takım çelikleri, paslanmaz çeliklerden döküm çeliklerine, sünek çeliklerinden sinterlenmiş çeliklere ve hatta havada sertleştirilmiş çeliklere kadar uygulanabilmektedir.
Bunların yanı sıra, nikel bazlı alaşımlar, kobalt bazlı alaşımlar ve molibden malzemeleri de borlama işlemine tabi olabilmektedir. Nikel alaşımlarda korozyon direncinden taviz vermeden, aynı zamanda olağanüstü sert yüzey aşınma direnci elde ederek borlama yapılabilmektedir. Borlama için elverişli kabul edilmeyen çelikler ise kurşunlu çelikler, nitrürlü çelikler ve kükürtlü çelikler şeklinde düşünülebilmektedir.
Borlama İşleminin Kullanıldığı Genel Sektörler
Borlama işlemi pek çok sektörde kullanılmaktadır. Bu sektörler petrol, gaz, tarım ekipmanları, otomotiv, presleme, tekstil, ekstrüzyon ve enjeksiyon kalıpları şeklinde düşünülebilmektedir.
Genel Parçalar Nelerdir?
Vana Parçaları
Sürgüler, yuvalar, bilyeler, akslar, regülatör vanaları şeklindedir.
Pompa Aksamları
Pervane yuvaları, gövdeler, tulumba pistonları, silindirler şeklindedir.
Tarım Ekipmanları
Biçerdöver bıçakları, ayırma makineleri, mahsul taşıma, doğrama parçaları şeklindedir.
Otomotiv
Dizel motoru yağ pompaları, dişliler şeklindedir.
Presleme
Kalıplar, takımlar şeklindedir.
Tekstil
Yivli silindirler şeklindedir.
Ekstrüzyon ve Enjeksiyon Kalıbı
Kalıp matkapları, tamburlar, kalıp parçaları şeklindedir.