Islah çelikleri olarak ifade edilen bu çelikler genel anlamda kimyasal bileşimleri bakımından özellikle de karbon miktarı açısından, sertleştirmeye elverişli olan çeliklerdir. Aynı zamanda ıslah işleminin ardından belirli bir çekme direncinin yanı sıra yüksek tokluk özelliği de gözlemlenebilir.
Islah çelikleri sertleştirilebilme özelliklerinin yanında yüksek direnç gösterebilmeleri ve süneklilik elde edebilmeleri mümkündür. Yeterli düzeyde sertlik elde edebilmek adına ıslah çelikleri diğerlerine oranla daha fazla karbon içeriğine sahiptir. Kalın kesitli parçalar için sertlik derinliğinin önemli olması nedeniyle parçalar alaşımlı ıslah çeliklerinden üretilirler.
Islah Çeliği Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Islah çeliği seçiminde dikkat edilmesi gereken belirli noktalar vardır. Bu noktalar, parça boyutları ve dayanım değerleri gibi çeşitli kriterler olabilir. Aynı zamanda alaşımsız ıslah çelikleri de küçük kesitli parçalarda etkilidir.
Kalın kesitli parçalar düşünüldüğünde bu parçaların sertlik dağılımlarının homojen olması, çeliğin alaşımlı olması ile ilişkilidir. Sertlik dağılımını kontrol edebilmek için malzeme alaşımlarının değişimini jominy testi yapılarak sonuçlandırılabilir.
Jominy testi genel olarak, sertleştirme ısısına kadar ısıtılan çubuk şeklinde bir malzemenin yalnızca bir ucundan soğutulmasıyla gerçekleştirilen ve soğutulan uçta meydana gelen sertleşme değerlerini belirtmek için kullanılır.
Islah çelikleri alev ya da indüksiyon işlemleri ile gerekli görülen sertliğe ulaştırılabilir. Aynı zamanda ıslah edildikten sonra da ıslah çelikleri sertleştirme işlemine tabii tutulabilir. Böylelikle ısıl işlem görmesi için seçilen malzemenin dikkatli seçilmesi gerekir. Bu dikkatli seçim esnasında ise kimyasal bileşimler ile yüzeyde elde edilecek sertlik oranları ve sertleşme derinlikleri de göz önüne alınmalıdır. Alaşımsız çeliklerde sertlik derinliği 3 ile 4 mm arasındadır. Alaşımlı çeliklerde ise bu derinlik 10 ile 12 mm’yi bulabilir.
Ayrıca indüksiyon işlemi gerçekleştirilerek sertleştirilme işlemine sokulacak olan yüksek manganın çatlama ihtimali olduğu için yüksek karbon-düşük manganlı kaliteli çeliklerin kullanılması önemlidir. Ayrıca çatlama tehlikesinin azaltılabilmesi, malzeme tane yapısının küçük olmasıyla da ilgilidir.
Islah işleminin özetlenmesi gerekirse, çelik parçaya yüksek tokluk özelliği kazandıran bir işlemdir. Aynı zamanda da önce bir sertleştirme ve arkasından menevişleme işlemlerinin tamamını kapsayan bir işlemler bütünü olarak da ifade edilebilir.