Nitrasyon hattını tanımlayabilmek için pek çok yol vardır ve bu yolların her biri kendi içinde mantıklı bir sistematiğe sahip olmaktadır. Nitrasyon hattının birçok detaylı tanımlamasının bulunmasına rağmen aslında çok basit bir tanımlaması da bulunmaktadır. Bu tanımlamaya göre nitrasyon hattı aslında nitrasyon ya da diğer bir adıyla nitrürleme işleminin gerçekleştiği hat olarak ifade edilebilmektedir.
Bu basit tanımlama çerçevesinde de nitrasyon hattı aslında nitrasyon işleminin süreçlerinin ilerlediği bir bant, hat ya da süreç olarak tanımlanabilmektedir.
Nitrasyon İşlemi Nedir?
Düşük sıcaklık altında yüzeyin sertleştirilmesi için kullanılan bir işlem olan nitrasyon, en temel bağlamda çelik parçaların yüzeylerine azot atomlarının ara yer atomu olarak gönderilmesiyle yüzey meydana gelen sert bir tabakanın oluşturulması temeline dayanmaktadır.
Azot sağlayıcı ortamın oluşturulabilmesi adına da tuz banyosu ve gaz atmosferi tercih edilmektedir. Sert tabakanın meydana gelebilmesi adına için yüksek hızda soğutma işleminin gerekliliği tartışılabilmektedir. Genel hatlarıyla bir portre çizebilmek için çelikler söz konusu olduğunda nitrasyon sıcaklığının 510 ile 590°C arasında değişiklik gösterebileceğinin altı çizilebilmektedir. Düşük sıcaklıklar altında uygulanması ve yüksek soğuma hızı gerektirmemesi amacıyla parçalarda çarpılma oranı minimum seviyede olmaktadır.
Genellikle nitrasyon ısıl işlemi tuz banyosu fırınında gerçekleştirilen bir işlem olmaktadır. Tuz banyosu sayesinde hem daha hızlı hem de daha net sonuçlar elde etmek ise çok daha kolay olmaktadır.
Neden Nitrasyon İşlemi Tercih Edilmelidir?
Nitrasyon işlemi hem bugünün hem de yarınların önemli yüzey sertleştirme işlemlerinden biri olmaktadır. Karbon sertleştirmeye alternatif olacak biçimde önemi artmaktadır. Pek çok dişli, mil, flanş, pim ve diğer parçalara büyük oranlarda farklı yüzey derinlikleri verilmek için karbon potansiyel kontrolü sayesinde sertleştirme işlemi gerçekleştirilebilmektedir. Bu bağlamda da nitrasyon işleminin birçok artısı meydana gelmektedir.
Nitrasyon Amacı Nedir? Uygulama Alanları Nelerdir?
Nitrasyon işleminin ana amacı malzeme yüzeylerinde meydana gelebilecek aşınma direncinin arttırılmasının sağlanmasıdır. Aynı zamanda korozyon dayanımının yükseltilmesi, yorulma dayanımının arttırılması gibi amaçlarla da kullanılmaktadır.
Yüksek hız çeliğinden üretilmiş takımlarda, soğuk ve sıcak iş çeliklerde kullanılması ve servis ömrünün uzatılması için tercih edilmektedir.
Otomobillerde ise dişli kutuları, takım elemanlarında yani kesme kalıp takımları, kalıplar gibi durumlarda, basınçlı döküm parçaları, pres parçaları gibi pek çok yerde de kullanılabilmektedir. Bunun yanı sıra hidrolik parçalar, plastik üreten ve işleyen parçalar, kamera ve projektör parçaları gibi küçük parçaların aşınmaya karşı korunması içinde nitrasyon işlemi kullanılmaktadır.