Oksidasyon, diğer adıyla karartma, kullanılan metalin korozyon dayanımını artıran bir uygulamadır. Oksidasyon kimyasal maddelerin yardımıyla düşük sıcaklıktaki bir banyoda çelik malzemelerin üzerinde siyah ve parlak bir görüntü meydana getiren oksitleme işlemi olarak tanımlanır. İşlemin ardından malzemelerin korozyon direnci artarken estetik bir görüntü elde edilmektedir.
Oksidasyon yapışma ve buna bağlı adhesif aşınmanın yaşandığı metal enjeksiyon uygulamalarında kalıp yüzeyinde yağlayıcı özelliği bulunan oksit film oluşturma işlemidir. İşlemin ardından yüzeyde meydana gelen 2- 5 µm kalınlığındaki Fe2O3 ve Fe3O4 demir oksit filmi kalıp ile ergimiş metal arasında bir bariyer meydana getirmektedir. Mekanik ve intermetalik faz meydana gelmesine bağlı yapışmayı engelleyici özelliktedir.
Soğutmanın yetersiz kalabileceği ya da yağlayıcı ve soğutucu spreyin ulaşmasının zor olduğu karmaşık figürlü kalıplarda kullanmaya başlamadan önce oksidasyon işleminin uygulanması oldukça önemlidir.
Oksidasyon işlemi özellikle sıcak iş takım çeliklerinde yapışmanın önüne geçmek ve aşınma dayanımını artırmak için uygulanır. Her çeşit kalıba uygulanmaz. Ayrıca, oksidasyon işlemi yüksek hız çeliklerinin özel nitrasyon sürecinin ardından kesme ömrünü artırmak amacıyla özel olarak uygulanabilmektedir.
Oksidasyonun Özellikleri Nelerdir?
Boyama Öncesi İşlem: Siyah oksidasyon metalin adhezyon kalitesini artırmaktadır. Boya ve diğer işlemlerin daha iyi tutunmasını ve daha uzun ömürlü olmasını sağlar. Boya dökülmesini azaltan bir uygulamadır.
İletkenlik: Siyah oksidasyon, iletkenliği en çok %1’e düşürür. Bu durum elektrik parçaları için de uygun bir işlem olmasını sağlamaktadır.
Kırılganlık: Siyah oksidasyonda hidrojen kırılganlığı söz konusu değildir. Çok sert parçalarda ve çok ince yaylarda kostik kırılganlık meydana gelebilir. Bu durum, oksidasyon proses sürelerinin kontrolüyle küçültülebilir.
Tehlikeli Duman Salınımı: Siyah oksidasyonlu parçaların kaynağı sırasında boyalı ya da kaplamaları parçalarda görülebildiği gibi rahatsız edici, tehlikeli duman salınımı söz konusu değildir.
Oksidasyon Kullanım Alanları
Oksidasyon pek çok alanda kullanılmaktadır. Plastik enjeksiyon kalıpları, gaz amortisör milleri, alüminyum enjeksiyon kalıpları, alüminyum ekstrüzyon kalıpları, pompa milleri, tekstil makine parçaları, otomotiv mekanik parçaları kullanım alanları olarak sıralanabilir.
Oksidasyon İşleminin Avantajları
Korozyon Koruması: Oksidasyonun ardından işlemlere bağlı olarak siyah oksidasyon 144 saat tuz testine dayanıklı korozyon dayanımı sağlayabilir
Gelişmiş Kayganlık: Oksidasyonun ardından gerçekleştirilen yağlama işlemi korozyona karşı korumanın yanı sıra pürüzsü bir yüzey ve uyumlu çalışan parçalar da sağlamaktadır.
Sürtünme Yapışmasını Önler: Oksidasyon sürtünme yapışmasını önlemektedir.
Boyutsal Kararlılık: Oksidasyonun ardından parça boyutlarında artış söz konusu değildir. Kritik ölçülü parçalar için korozyon koruması sağlamaktadır.