Isıl işlem, malzemelere nihai çalışma şartlarında istenilen özellikleri kazandırmak ve işlevselliğini artırmak amacıyla uygulanan işlemlerdir. Malzemelerin kalitesini ve kullanım ömrünü iyileştirmek amacıyla ısıl işlem prosesleri tercih edilir. Isıl işlem ile metallerin mekanik özellikleriyle beraber sertlik ve mukavemet değerleri geliştirilir.
Isıl işlem temelde parçanın önceden belirlenen standart bir sıcaklığa kadar ısıtılmasıdır. Bu işlemde malzeme belirlenen ısı değerinde belirli süre bekletilerek kontrollü bir şekilde soğutulur. Bu işlemlerin neticesinde parça yüzeyinde istenen özellikler elde edilmiş olur.
T7 Isıl İşlem
Alüminyum alaşımların mekanik işlemlerde kullanılabilmesi için ısıl işlem uygulaması yapılması gerekebilir. Isıl işlemler genellikle alüminyum alaşımların mukavemetinin artırılması için oldukça önemlidir. Alüminyum alaşımlara yapılan ısıl prosesler de üç aşamadan oluşur. Bu aşamalar; su verme, çözeltiye alma ve yaşlandırmadır.
Alüminyum alaşımlar farklı ısıl işlemlere tabi tutulabilir. Alaşım üzerine uygulanan ısıl işlem Tx simgesi ile alaşım numarası eklenerek malzeme tanımlanır. Isıl işlem uygulanan alaşım numaralarından biri de T7’dir.
T7 ısıl işlemi solüsyona alma ısıl işlemine tabi tutulur ve aşırı yaşlandırma aşamaları bulunur. Alüminyum alaşımı kapsamında alaşım parçalarını katı çözeltiye dahil etmek için belirli bir sıcaklıkta belirli sürelerde tutulması ve ardından ani bir şekilde soğutulması söz konusudur.
Bazı alüminyum alaşımlarında malzemenin sıcaklığı yükseltildikten sonra malzemenin hava veya su ile ani olarak soğutulması ve solüsyona alma ısıl işlemi neticesi elde edilir. T7 ısıl işlemin son seviyesini meydana getiren yaşlandırma işleminde alüminyum alaşımın oda sıcaklığında bekletilmesi söz konusudur.
Alüminyum alaşımın oda sıcaklığında bekletilmesi ile katı çözeltide yer alan alaşım parçalarının çözeltiden uzaklaşıp çökelerek sertleşmesi ile madde sertliğinin artması doğal yaşlandırma olarak tanımlanır. Katı çözeltide yer alan alaşım malzemelerin katı çözeltiden ayrışıp çökelerek “çökelme sertleşmesi” sistemi ile malzemenin sertliğini iyileştirmesi sağlanır.
Isıl işlem esnasında zaman, sıcaklık ve atmosferin kontrol edilmesi ile malzeme için en elverişli şartların oluşması sağlanır. Bu sayede parça yüzeyinde istenen tüm nitelikler elde edilerek parçanın verimi yükseltilir. Malzemenin elde etmiş olduğu özellikler etkin şekilde kullanımını sağlar.